Qlaukoma – Sual 7
Şəkil 1
Şəkil 2. Haab zolaqları.
Sol gözündə yaşaxma şikayəti olan 3 aylıq oğlan uşağının göz daxili təzyiqi həmin gözdə 48 mm.c.st. olduğu qeydə alınmışdır (Şəkil 1).
Birincili anadangəlmə qlaukoma. İnfantil qlaukoma.
Embrioloji dövrdə sinir darağından ön kamera bucağının formalaşmasında iştirak edən hüceyrələrin miqrasiya və inkişaf pozğunluğudur. Bucağın strukturunda olan bu qüsur göz daxili təzyiqin (GDT) yüksəlməsinə gətirib çıxarır.
Haab zolaqları. Onlar horizontal və ya konsentrik, tək və ya çoxsaylı olub, buynuz qişada paralel şəkildə görünür. Bu şırımlar Dessemet qatının yarılaraq maye ilə dolması nəticəsində əmələ gəlir (Şəkil 2). Doğuş travması zamanı isə əksinə maye yığılmış bu zolaqlar vertikal və ya çəp istiqamətdə yerləşir.
3 klassik simptom – epifora, fotofobiya və blefarospazm şikayətləri olur. Digər əlamətlər və simptomlar əsasən göz daxili təzyiqin yüksəlməsi ilə bağlıdır. Xəstələrdə buftalm, buynuz qişa diametrinin genişlənməsi, korneal ödem, Haab zolaqları, proqressiv miopiya, həmçinin görmə sinirinin dərinləşməsi və bucaq anomaliyaları da müşahidə olunur. Küt travmalar nəticəsində belə gözlərdə cırılmış yaralar ola bilər.
Çox hallarda sporadik olur. Poligenik formada ötürülmə ola bilər. 10-40% hallarda autosom resessivdir.
Anadangəlmə qlaukoma zamanı qüzehli qişanın klassik önə qabarması, səthi yerləşmiş trabekulyar şəbəkə, skleral mahmız və kiprikli cisim zolağı nahiyəsində qatların bulanıq olması nəzərə çarpır. Ön kamera bucağı adətən açıq olur.
Differensial diaqnoz nazolakrimal kanalın tutulması, meqalokornea, doğuş travması, sklerakornea, anadangəlmə irsi korneal distrofiya, keratit, aksial miopiya, mukopolisaxaridoz, sistinoz və tirozinemiya ilə aparıla bilər.
Belə halda müayinələrə ətraflı ümümi tibbi baxış və göz müayinələri daxil edilir. Xüsusilə diqqət buynuz qişanın diametrik ölçülərinə, sikloplegik refraksiya və qonioskopiyaya yönəldilməlidir. Lazım gələrsə müayinə ümumi anesteziya altında aparıla bilər.
Son müalicə cərrahi əməliyyatdır. Görmə sinirinin dərinləşməsi ancaq ilkin etaplarda geriyə dönən olur. Qoniotomiya buynuz qişası hələ bulanmamış uşaqlarda aparıla bilər. Buynuz qişası bulanmışlarda isə trabekuloektomiya və xaricdən müdaxilə aparılır. Bunlar da mümkün olmasa cərrahi üsulla filtrasiyanın yaradılması, implant mikroşuntlama və siklodestruksiya kimi əməliyyatları icra etmək olar. Dərman müalicəsi isə cərrahi müdaxiləyə qədər müvəqqəti olaraq göz daxili təzyiqin endirilməsinə yönəldilir.